اگر در جایی که جز خدا کسی نبود،‌

گناه را ترک کرد، آنجا معلوم می‌شود که ایمان

در قلب او رسوخ کرده است  به تعبیر اهلش اعتقاد،

از واردات قلبیّه او شده است،چون جز خدا هیچ‌کس

را حاضر و ناظر نمی‌بیند و خودش را در محضر الهی می‌بیند؛

لذا این ترک گناه خیلی ارزشمند است.

دوم؛ «وَ الصَّدَقَةُ فِي الْقِلَّةِ»؛ وقتی مؤمن تنگ دست است،

به مقدار توانش در راه خدا انفاق می‌کند و صدقه می‌دهد.

این مورد نیز گویای این است که وابستگی مؤمن

به خدا از نظر درونی قوی است.  اگر آنجایی

که می‌بینی از تو کم می‌شود و نسبت به امور دنیایی تعلّق داری،

آنجا انفاق کردی ارزش دارد.

سوم؛ «وَ الصَّبْرُ عِنْدَ الْمُصِيبَةِ»،

آنگاه که مصیبتی متوجّه مؤمن می‌شود،

صبر می‌کند، تحمّل می‌کند، نعوذ‌بالله

زبان به شکایت از خداوند نمی‌گشاید.

این صبر کاشف از این است که رابطه اش

باخدا رابطه‌ای معنوی و قوی است،

«وَ الصَّبْرُ عِنْدَ الْمُصِيبَةِ»،

این عمل ارزشمند است.

چهارم؛ «وَ الْحِلْمُ عِنْدَ الْغَضَبِ»، حلم یعنی بردباری،

آنگاه که نیروی خشمش برانگیخته

می‌شود و عصبانی می‌شود،

خودش را کنترل می‌کند و این حلم

و بردباری کشف از ایمان او می‌کند.

مؤمن هنگام خشم جلوی خودش

را می‌گیرد تا خشم و غضبش افسار گسیخته نباشد.

این هم یکی از نشانه‌های مؤمن بود.

پنجم؛ «وَ الصِّدْقُ عِنْدَ الْخَوْفِ»،

معمولاً‌ کسانی‌که مبتلا به دروغگویی می‌شوند،

به خاطر یکی از این دو چیز است:

یا جلب منفعت است یا دفع ضرر،

ریشة دروغگویی این‌دو هستند.

شخص چون می‌ترسد

که منفعتی را از دست بدهد، دروغ می‌گوید.

یا از آن‌طرف، از اینکه ضرری متوجّه‌اش شود، بیم دارد.

آنجایی که مؤمن بیم دارد

نفعی از دستش برود یا ضرری متوجّه‌اش شود،

بازهم راست می‌گوید.

لذا حضرت پنج مورد از نشانه‌های

خیلی مهمّی مؤمن را فرمودند

و اگر انسان واقعاً‌ دارای این خصلت‌ها باشد،

از نظر ایمانی بهترینِ افراد است.

محضر

آیت الله مجتبی تهرانی

شرح حدیث ۹۱/۰۴/۲۱ - با تلخیص